Hoe bescherm je planten tegen Vorst en Kou?

Wij tuiniers lijken vorst vaak te vrezen met grote vrezen. Maar dat is eigenlijk helemaal niet nodig. Veel planten in onze tuinen zijn prima winterhard. Ook kunnen ze zich prima zelf beschermen. Vaste planten bijvoorbeeld sterven bovengronds af, zodat ze in het voorjaar weer uit kunnen lopen vanuit de wortel. Ook dood blad en dode stengels helpen de planten tegen de kou. Veel bomen en heesters verliezen hun blad in de winter. Ze komen dan in rust en kunnen prima tegen een strenge winter. Toch zijn er zeker ook planten die bescherming nodig hebben. Het gaat hier om niet winterharde planten, kuipplanten, exoten en vroege bloeiers.

De beste winterbescherming voor alle planten is de juiste standplaats. Vaak is voor exoten en minder winterharde planten een beschutte standplaats gewenst, een warme muur, en/ of goed doorlatende grond. Natte winters zijn voor veel planten erger dan koude winters.

Inhoud artikel: Zo bescherm je Planten tegen Vorst en Kou

Planten beschermen in het najaar

Zorg ervoor dat je ruim voordat het kouder wordt voldoende winterbeschermingsmiddelen bij de hand hebt liggen, zodat je niet verrast wordt door de eerste (nacht)vorst. Geef nieuwe aanplant en planten in potten geen water voor de avond en nacht, zodat de kans op bevriezing afneemt.

Als je nieuwe planten hebt die niet winterhard zijn of gedeeltelijk winterhard, inventariseer dan in de zomer al welke materialen je nodig hebt en schaf deze ruim op tijd aan.

Kuipplanten kunnen naar binnen (in huis of de schuur, maar in elk geval op een vorstvrije plek). Bij gebrek aan een plek in huis of schuur kan een afdakje ook al veel verschil maken. Door de planten droog te houden zijn ze veel minder gevoelig voor vorst.

Planten beschermen in de winter

In de winter zal je vaak, of voor een langere periode je planten moeten beschermen. Let wel op dat, als de temperaturen tijdelijk stijgen, je de tijdelijke winterberschermingsmiddelen ook verwijdert. Je zal niet de eerste zijn die zijn of haar geliefde planten gereduceerd ziet tot een slijmerige substantie. Blijft het koud, laat de bescherming dan gewoon zitten.

Planten beschermen in het voorjaar

Vergis je niet, ook nog (laat) in het voorjaar kan het nog nodig zijn om je planten te beschermen. Het kan zomaar nog stevig gaan vriezen, zeker in de nacht! Ook de kans op sneeuw en hagel blijft nog lang gelden. Vaak heb je juist in het voorjaar veel jonge planten, uitkomende knoppen, bloemen en bloesem.

Planten beschermen tegen sneeuw en ijs

Niet alleen de vorst kan een gevaar zijn voor je gekoesterde planten, maar ook sneeuw en ijs. Hoewel een dikke laag sneeuw juist isoleert en beschermd tegen de ergste kou, kunnen veel planten, struiken en sommige bomen bezwijken onder het gewicht. Takken zullen breken en de vorm kan verloren gaan. Dit kan ook door zwaardere ijsvorming. Maak er een goede gewoonte van om een dikke laag sneeuw (of ijs) tijdig van je planten te verwijderen.

Tip: Maak natuurlijk eerst wel wat mooie foto’s!

Welke Winterbeschermingsmiddelen zijn er?

Als winterbescherming kan je denken aan oude jute zakken of jute op rol, tuinvliesdoek/ tuinvlies, lichtslangen, plantenhoezen, plastic (wees hier heel voorzichtig mee), noppenfolie en zelfs op maat gemaakte afdakjes. Toch zijn de meer voor de hand liggende materialen als het oude blad, een dikke laag bladeren, een mulchlaag of snoeiafval in veel situaties prima.

Als je de ruimte hebt, dan biedt een koudebak, mini-kas of heuse tuinkas zeker uitkomst.

Winterbescherming voor specifieke planten en plantgroepen

Nieuwe aanplant,jonge planten en zaailingen beschermen tegen vorst en kou

Nieuwe aanplant en jonge planten kunnen soms wat bescherming nodig hebben in de winter. Vooral als ze net beginnen met uitlopen. De knoppen kunnen dan nog gevoelig zijn voor vorst. Geef geen water meer in de namiddag of avond als het vriest of gaat vriezen. Laat jonge planten voorzichtig wennen aan de temperaturen buiten. Hiervoor kan je een koude kas of koude bak gebruiken. Hier bewaar je de planten dan bij vorst en tijdens de nacht. Ook zaailingen kan je vaak beter binnen voorzaaien of in een kas (of vensterbankkasje) laten ontkiemen en sterker groeien.

Heb je geen mogelijkheid om planten in een koudebak te plaatsen, dan kan je ook een mini-kas gebruiken of zelf maken van bijvoorbeeld door een plastic (fruit)bakje op de kop te plaatsen over de plantjes.

Exoten beschermen tegen vorst

Exotische planten en mediterraanse planten hebben vaak bescherming nodig tegen de ergste kou en vorst. Zoals aangegeven is de belangrijkste factor een geschikte standplaats, maar veel soorten hebben ook echt bescherming nodig.

Hier een overzicht van minder winterharde en niet winterharde planten en exoten:

• Aardbeiboom (Arbutus)
• Afrikaanse lelie (Agapanthus)
• Agave
• Bananenboom (Musa basjoo*, Sikkimensis*, Dwarf Cavendish)
• Boomvaren (Dicksonia antartica)
• Eucalyptus
• Flessenborstelstruik (Fothergilla)
• Indische sering (Lagerstroemia indica*)
• Koolpalm (Cordyline australis*)
• Laurier (Laurus nobilis)
• Mexicaanse oranjebloesem (Choisya*)
• Nieuw Zeelands Vlas (Phormium)
• Oleander (Nerium oleander*)
• Olijfboom (Olea europaea)
• Palmboom (Trachycarpus*, Chamaerops*, Washingtonia, Butia)
• Palmlelie (Yucca*)
• Passiebloem (Passiflora caerulea*)
• Perzische slaapboom (Albizia*)
• Rijstpapierplant (Tetrapanax)
• Rozemarijn (Rosmarinus)
• Sterjasmijn (Trachelospermum jasminoides)
• Vijgenboom (Ficus carica*)

* Voornamelijk jonge planten en nieuwe aanplant. Exemplaren die al langer staan, kunnen best wat vorst verdragen.

Welke Exoten zijn winterhard?

Bekijk het Overzicht met winterharde Exoten die (eenmaal goed aangeslagen) geen winterbescherming nodig hebben in ons land

Mediterraanse planten beschermen tegen vorst en kou

De beste bescherming voor mediterraanse planten als lavendel, rozemarijn, olijf, vijg, etc. is een goede standplaats. Zorg voor voldoende beschutting, een warme muur en goed doorlatende grond. Bij strenge vorst kan je deze planten afdekken of voorzien van een hoes.

Fruitbomen (bloesem) beschermen tegen vorst

Veel fruitbomen die al vroeg bloesem krijgen, kunnen last krijgen van bevroren bloesem, waardoor ze geen vrucht zullen dragen. Denk aan abrikoos, perzik, vroege kersen en vroege peren. Niet voor niets zijn fruitkwekers elk voorjaar weer druk in de weer om hun bloesem te beschermen. Dit kan door te beregenen (de druppels werken gek genoeg als isolatie tegen vorst), of door ze beschut te plaatsen (bij exemplaren in pot) of af te dekken met jute of tuinvlies.

Rozen beschermen tegen vorst

Rozen hebben meestal geen bescherming nodig in de winter. Bij stamrozen kan dit echter wel het geval zijn. Ook werden rozen vroegen vaak aangeaard met een dikke mulchlaag bij de voet. Het is geen probleem als nieuw uitlopende scheuten invriezen. Er ontstaan gewoon weer nieuwe scheuten.

Hortensia (knoppen) beschermen in de winter

Hortensia’s zijn prima winterhard. Toch kunnen knoppen die vroeg uitlopen wel bevriezen en afvallen. Laat daarom de uitgebloeide bloemen zo lang mogelijk zitten. De oude bloemen geven meestal voldoende bescherming tegen invriezen van de knoppen.

Camellia beschermen in de winter

Hoewel camelia (Camellia) zelf winterhard is, geldt dit helaas niet voor de bloemen. Bij vorst worden de bloemen van de theeroos bruin en zullen ze afvallen. Bij strengere vorst kunnen ook de knoppen afvallen (dit gebeurt vaak ook bij droogte in de zomer). De beste oplossing is om Camellia niet te vroeg te laten bloeien. Voorkom daarom een positie gericht op het oosten.

Siergrassen beschermen tegen vorst en kou

Veel siergrassen zijn winterhard. Ze sterven in het najaar en winter bovengronds af. In veel gevallen blijft het afgestorven blad zichtbaar. Dit beschermd de plant tegen de ergste kou. In het voorjaar lopen ze opnieuw uit. Je hoeft veel siergrassen niet te beschermen tegen vorst. Toch staan ze liever niet te nat in de winter, want dan kan je er nog wel eens wat verliezen.

Vaste planten beschermen tegen vorst

Vaste planten zijn winterhard. Ze sterven in het najaar en winter bovengronds af en overleven onder de grond. In het voorjaar lopen ze opnieuw uit. Je hoeft vaste planten niet te beschermen tegen vorst.

Hoe bescherm jij planten in de winter?